معیارهای زیبایی، که ارتباطی مستقیم با فرهنگ هر جامعه ای دارد، در بافت خانواده ها، اجتماعات صمیمی و دوستان، جای خود را باز کرده است؛ اما گذشت زمان و روی کار آمدن فناوری های جدید، هنجارهای زیبایی شناختی جامعه را تغییر داده است.
معیارهای زیبایی، امروزه به شدت تحت تاثیر رسانه ها قرار دارد. طبیعی است که با دیدن این همه تصویر اندام های خوش فرم و عضلات محکم، در اینترنت، تلویزیون، فیلم ها، مجلات و تابلوهای تبلیغاتی، وضعیت بدنی خود را، زیبا و دوست داشتنی ندانیم.
ارزیابی ها نشان می دهد که تعداد تصاویر خانم های دارای اندام متناسب، که دختران و زنان امروزی در طول یک روز می بینند، به مراتب بیش از تعداد خانم های زیبایی است که مادران آن ها در طول جوانی خود دیده اند.
مجلات مختلف، هر ماه زنان را ترغیب می کنند که لاغر شوند، از شرّ چربی ها خلاص شده و رازهای داشتن اندامی مناسب را به آن ها می آموزند، مردان هم ترغیب می شوند تا بدنی عضلانی داشته باشند. نگاهی دقیق تر به تاثیر واقعی این هنجارهای رسانه ای، ما را بر آن می دارد تا معیارهای خود را از نو تعیین کرده و زیبایی خاص و منحصر به فردمان را تعریف و تبیین کنیم.
تاثیر رسانه ها در قشرهای مختلف
1- نوجوانان و بزرگسالان
جوانان دوران بلوغ خود را با سردرگمی، تردید و گاه اندامی چاق می گذرانند. رسانه های اجتماعی ذهن آن ها را با معیارهای غیرواقعی زیبایی پر می کنند. دختران و پسران که در طی بلوغ با تغییرات شدید هورمونی، رشد نادرست اندام، توقف رشد قدی و مواردی از این دست مواجه اند، با دیدن این تبلیغات شرایط سختی را می گذرانند.
تاثیر رسانه ها در بزرگسالان هم کم نیست. مردان و زنان اغلب خواسته های خود را می شناسند و چه متاهل باشند یا مجرد، صرف نظر از کار و زندگی، از مورد قضاوت قرار گرفتن براساس معیارهای رسانه ای، می ترسند.
2- مردان
پژوهشی که در سال 2006، در مجله روان شناسی «مردان و خوش اندامی» چاپ شد، نشان می دهد که مردان نه تنها پس از دیدن برنامه های تلویزیونی احساس بدی نسبت به خود می یابند، بلکه گاهی مشکلات جنسی پیدا کرده و رفتارهای پرخطری از خود بروز می دهند.
رسانه ها باعث می شوند مردان جوان تمایل داشته باشند به خدای زیبایی تبدیل شوند. آن ها در دوری باطل بر بدن خود تمرکز کرده اند؛ بدنی که در برابر تغییرات سن، نوع متابولیسم، هورمون و عوامل بیرونی و درونی دیگری قرار دارد و به راحتی نمی توان آن را کنترل کرد و این، اوضاع را بدتر می کند.
3- زنان
هشتاد درصد زنان از ظاهر خود راضی نیستند. بسیاری از آن ها از وزن خود شکایت دارند. معیارهای رسانه ای امروز که لاغری مطلق را زیبایی می خوانند، تنها شاید در کمتر از 5 درصد از جمعیت زنان دیده شوند. مقایسه خود با این استانداردهای غیرواقعی برای هر دو گروه زنان متاهل و مجرد، سرزنش، نگرانی و در پاره ای موارد، طرد جنسی به همراه دارد.
تدابیر
خواه نوجوان بشای، خواه جوان یا میانسال، مهم این است که تصویری منحصر به فرد از اندام خود داشته باشی، معیارهایی انعطاف ناپذیر بسته به فرهنگ خود برگزینی و روشی را انتخاب کنی که پذیرش و عزت نفس را برایت به همراه داشته باشد.
دیدگاه تغییر
گام مهم این است که جسمت را به عنوان بخشی از خود چندگانه ات درنظر بگیری. شکی نیست که اگر خودت را در بهترین حالت ممکن نگه داری و سلامت باشی، مردم هم به تعامل با تو تمایل بیشتری نشان می دهند. گاه کافی است به خواسته هایت بیشتر احترام بگذاری، برای مثال مهارتی را که مدت هاست دوست داری بیاموزی، یاد بگیری، شام مخصوصی درست کنی که تا به حال جرئت آماده کردنش را نداشتی، متنی بنویسی یا لبخندی را روی لب دوستی بنشانی. باور کن همین کارهای ساده، اما زیبا، تو را از هر تصویر رسانه ای جذاب تر خواهدکرد. این که چه کسی هستیم و چگونه بنظر می آییم، فقط به استعدادها و ویژگی های ما بستگی دارد.
مشخص کردن خطاهای ذهنی مان
بهترین روش برای تغییر نگرانی، تشویش، خودانتقادی و تردید در مورد ظاهرمان، تغییر افکار و تشخیص خطاهای ذهنی مان است.
کوهن و آدلر با بررسی 118 دانشجوی مرد و 87 دانشجوی زن به نتایج جالی دست یافتند: وقتی از زنان سوال شده بود که به نظر آن ها مردان چه زنانی را جذاب می دانند، 69 درصد از زنان، اندامی بسیار لاغر را برای مردان جذاب دانسته بودند، در حالی که فقط 25 درصد اندامی بسیار لاغر را معیار زیبایی زنان می دانستند، مردان هم دچار چنین اشتباهی شدند. اغلب آن ها می پنداشتند زنان اندامی بسیار پهن و عضلانی را در مردان می پسندند؛ این در حالی بود که اغلب زنان هیکلی معمولی را ترجیح می دادند!»
تعیین عوامل مهارشدنی
گامی مهم در تغییر نگرش نسبت به ظاهر و جسم افراد این است که تشخیص دهیم چه مواردی را می توانیم تغییر دهیم و چه مواردی را نمی توانیم و سپس مسئولیت آنچه قابل تغییر است، بپذیریم.
شاید تلاش برای تمرکز بر «داشتن بهترین شخصیت به جای بهترین ظاهر» موضوعی کلیشه ای به نظر آید، اما این تصمیم که از مقایسه خود با فردی که در خیابان، داخل باشگاه ورزشی یا مهمانی می بینیم، دست برداریم، می تواند گام خوبی باشد تا آزادانه به خود احترام بگذاریم و برای مراقبت و سالم نگاه داشتن بدن خود تلاش کنیم. تا به حال به این موضوع توجه کرده ای که شخصیت یا هنرپیشه ای که در رسانه ها می بینی و آن را بسیار جذاب می دانی، استانداردهای قراردادی زیبایی را ندارد، اما فردی محکم و با اعتماد به نفس است؟ تو چرا این گونه نباشی؟
تلاش برای برقراری ارتباط بین ذهن و جسم، کوشش برای بهترین بودن در زمینه هایی غیر از زیبایی، سعی در بهبود شرایط روحی، عشق ورزیدن به کائنات و طبعیت، مواردی هستند که آن قدر به فرد اعتماد به نفس و سیرتی زیبا می بخشند که دیگر نگران لکه های روی پوست و چروک های روی صورت خود نباشد و باز زیبا جلوه کند.
بازبینی پیام های رسانه ها و متعادل کردن آن ها
ممکن است یادآوری این که تمامی افرادی که رو به دوربین ایستاده اند، از قبل گریم شده اند، این که نوجوان زیبایی که در فیلم بازی می کند درواقع 25 سال دارد و تمام فیلم هایی که منحصر به فردبودن ظاهری، تغییر اندازه بدن و انتخاب هایی متفاوت از دنیای واقعی را به تو نشان می دهند، همه اهدافی خاص را دنبال می کنند، کمک خوبی باشد. تنها از دیدن این برنامه ها و تبلیغات لذت ببر و به اطلاعات خود اضافه کن، اما در لاک خود فرو نرو!
تشخیص مشکلات جدی
برخی از نوجوانان و جوانان از همان آغاز نوجوانی، دچار موجی غیرواقعی و واهی می شوند که کارکرد طبیعی زندگی آن هار مختل می کند. آن ها از اضطراب، افسردگی و حتی افکار خودکشی رنج می برند و هیچ راه درمانی را موثر نمی دانند. شاید عامل این تفکرات، نوعی بیماری روانی با نام «اختلال توهم بدشکلی بدن» یا «بی دی دی» باشد، فردی که دچار این اختلال روانی است به شکلی بیمارگونه بر «زشتی» خیالی چهره خود یا عضوی از آن متمرکز است و این تمرکز واهی باعث می شود ه او مدام زجر بکشد و در ارتباط با دیگران، برای نمونه در محل کار، دچار اضطراب شده و به کسی اعتماد نکند؛ اما این بیماری با ترکیبی از دارودرمانی و مشاوره قابل درمان است. پس اگر خود تو یا یکی از عزیزانت از این اختلال رنج می برید، راهکار عملی، تماس با کارشناسی مجرب است.
نظاره گر خود، در آینه شادمانی
تا به حال دقت کرده ای افرادی که در عکس ها یا در تبلیغات لخند می زنند، آدم هایی هستند که همیشه در شرایط عادی هم لخند بر لب دارند! شادی، خنده و لبخندزدن، واگیر دارند و زیبایی و جذابیت فرد را دوچندان می کنند.
همرازم، یکی از مواردی که می توانی کنترل کرده و برای خودت حفظ کنی، مواردی هستند که برایت شادی می آفرینند، لحظاتی که خنده را مهمانت می کنند و افرادی که حضورشان سبز است، این روشی ارزشمند برای تعریف و تبیین دوباره معیارهای زیبایی شناسی توست.